Dorpspomp

In 1994 werd in Herpen een dorpspomp gerestaureerd, een initiatief van de Stichting Herpen in Woord en Beeld. Niet helemaal toevallig, want zeker vóór de oorlog hadden ze daar wel iets met dorpspompen – er stonden er zelfs twee! En de Herpenaren dronken liever pomp- en putwater dan water uit de kraan zoals we zullen zien.

Rond 1930 hebben grote delen van Nederland al waterleiding, maar het platteland van Oost-Brabant is dan nog aangewezen op de pomp en de put. Dat ligt niet aan het Rijk en de Provincie, want die meten de voordelen van kraanwater breed uit. Drie gemeenten in Oost-Brabant, waaronder Herpen, weigeren alle medewerking aan de waterleidingplannen.

Aan de Herpse burgervader, Van der Sijp, ligt het niet. In de raadsvergadering van 11 juli 1930 verdedigt hij vol vuur het plan voor een regionale drinkwatercentrale. “De kosten daarvan zijn minimaal afgezet tegen de enorme voordelen voor de volksgezondheid en de brandweer”. Maar de gemeenteraad vindt het plan te duur en wijst het af.

Prima pomp- en putwater

In 1935 wordt de NV Waterleidingmaatschappij Oost-Brabant opgericht. Het ene dorp na het andere wordt op het leidingnet aangesloten. Op 21 maart 1940 spreekt directeur Petit van het waterbedrijf de Herpse raad toe. Hij stelt voor een aandeel van 100 gulden te nemen in de NV en zich garant te stellen voor de afname van een bepaalde hoeveelheid drinkwater per jaar. Het bedrijf zal de aanleg van het buizennet betalen – voor Herpen meer dan 100.000 gulden. Een meerderheid in de raad blijft tegen: het aantal aansluitingen in het dorp zal vast tegenvallen. En volgens raadslid School is het Herpse pomp- en putwater nog nooit afgekeurd.

Zijn collega Van Rossum heeft een idee: Herpen kan profiteren van de waterleiding voor buurgemeente Ravenstein, die door Herpen zal lopen. Daar kunnen de brandkranen op worden aangesloten, en aangezien de jongensschool wel op die leiding zal aansluiten, kan daar drinkwater worden afgetapt. Directeur Petit reageert woedend: “Zo mag een gemeente niet met nutsvoorzieningen omgaan. En laat Herpen een voorbeeld nemen aan Geffen, Grave en Heesch, die al waterleiding hebben.” Herpen volgt het goede voorbeeld pas op 14 maart 1941, zes weken voordat het dorp bij Ravenstein wordt gevoegd. Daar hebben ze dan al drinkwater uit de kraan!